Excursie van 16 nov 2013 naar de Tjongervalle met Hendrik de Jong

Verslag excursie naar de Tjongervallei met Hendrik de Jong

Het aanbod van ons kringlid Hendrik de Jong, om ons na de zomervakantie mee te nemen op excursie naar de Tjongervallei was een leuk cadeautje. Want wie wil er nou niet met Hendrik, “opstruun” door deze prachtige archeologische en vooral geologische interessante regio.

We starten op een regenachtige zaterdag met 13 kringleden, voorzien van kaplaarzen, paraplu en een een mapje info, “om thuis om nog eens na te lezen”. Hendrik geeft ons plezierig huiswerk mee.

Hendrik de Jong toont foto van opgraving

Hendrik de Jong, bevlogen aan het woord.

 

 

Eerste stop is de vervallen, overwoekerde Marijke-dobbe bij Mildam.   Deze verlandde pingo is bijna niet meer zichtbaar in het landschap. Alleen de omwalling is nog herkenbaar te zijn. Bosschages en een petgat zijn nu het domein van watervogels.  De pingo is vanaf de Schoterlandseweg over een voetpad van ongeveer 150 meter te bereiken.  Tijdens een bodem- en veld-onderzoek in 1972 bleek de diepte maar liefst acht meter te bedragen. Tot 2012 was deze pingo de enige in de gemeente Heerenveen. Tijdens een uitgebreid bodemonderzoek van ruim veertig mogelijke locaties werden er in dat jaar nog eens vijf ontdekt.

infobord rendierjagers OldeholtwoldeVervolgens rijden we via Mildam de vallei van de Tjonger in. Vlak voor Oldeholtwolde stoppen we bij een weiland met een informatiebord, waarop uitleg wordt gegeven over een verblijfplaats van rendierjagers van ruim elfduizend jaar geleden. Deze plek werd in de jaren ’80 en ’81 van de vorige eeuw door de RU Groningen opgegraven. Het kamp bevond zich op de noordoever van de pleistocene Tjonger. Deze stroomt nu, elfduizend jaar later drie kilometer noordelijker.

rode DalazandsteenEen bijzondere vondst was een haardplaats met platte rode Dalazandstenen. Ook de rendierjagers van toen maakten al gebruik van zwerfstenen uit Scandinavië. Deze  hardstenen zijn nu te zien in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

 

 

Zwerfsteenmonument OldeholtwoldeEen kilometer verder is enkele jaren geleden een zwerfsteen-informatieplek ingericht met gidsgesteenten en een kaart van Scandinavië. We stoppen hier even en doen nog enig corvee werk. Een kleine schoonmaak actie, Rein pakt de bezem..

 

De excursie ging verder naar Ter Idzard, alwaar we bij de 94-jarige heer Duursma te gast waren. In een schuur bekeken we zijn collectie zwerfstenen en oude landbouwwerktuigen. Hier treffen nu verschillende generaties verzamelaars elkaar. Prachtig, een verzameling met liefde, passie en gevoel voor cultureel erfgoed ligt hier uitgestald. Iedereen is onder de indruk.

Ybe Duursma.verzameling Yde Duursmagevel ornament Idzerdastins 1450 de  verzameling van dhr Duursma verzameling dhr Duursma IMG_4341

 

 

 

 

Aan de tussen Ter Idzard en Oldeholtpade gelegen Hamersweg bezochten we de stenentuin van ons lid Jan Bakker, hij woont te midden van zijn befaamde stenentuin. Hij is bereid gevonden om enige uitleg te geven over deze bijzondere verzameling. En ja, dit is wel bijzonder. Jarenlang verzamelen heeft een rotstuin opgeleverd die zijn weerga in Noord Nederland niet kent. Jan heeft geen meter overgeslagen, een eldorado voor de zwerfstenen liefhebber. Zwerfstenen van 1 kg tot enige tonnen.

Huis stenentuin Jan Bakkeroverzicht tuin Jan Bakker Jan Bakker stenen Jan Bakker in zijn stenentuin Stenentuin 1 Jan Bakker Stenentuin Jan Bakker. 16-11-13 Stenentuin.

 

 

 

 

 

 

Het laatste excursiepunt bevindt zich ook aan de Hamersweg. Rechts op de foto is een verhoging te zien. Geologisch monument Oldeholtpade. Dit is het restant van een eertijds forse zandkop. In de bodem zijn geologische afzettingen bewaard gebleven, waarvan de zogenaamde Laag van Bölling ruim twaalfduizend jaar geleden ontstaan is tijdens een warmere periode tegen het einde van de laatste ijstijd. Het is een dunne, donkerbruine en venige laag.

We sluiten de excursie gezellig af met een hapje en een drankje in de Koningshof te Heerenveen. Beetje napraten over de geologie in onze achtertuin.

Hendrik, bedankt voor deze verrassende en interessante middag.